Ο Τζο Μπάιντεν αναμένεται να ζητήσει την έγκριση του Κογκρέσου για την πώληση F-16 αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία και F-35 στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, από την έγκριση του Κογκρέσου εξαρτάται η υπογραφή της Τουρκίας για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στον Οργανισμό Βορειοατλαντικής Συνθήκης.
Η Τουρκία έχει μπλοκάρει με βέτο τις αιτήσεις των δύο χωρών λόγω αντιρρήσεων για τους δεσμούς τους με κουρδικές αυτονομιστικές ομάδες.
Και οι δύο χώρες τερμάτισαν δεκαετίες ουδετερότητας αποφασίζοντας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ πέρυσι ως αντίδραση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αναμέτρηση εντός του Κογκρέσου
Η πρόταση δημιουργεί μια πιθανή αναμέτρηση με ορισμένους ηγέτες του Κογκρέσου που έχουν ορκιστεί να αντιταχθούν στις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία. Ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, ένας Δημοκρατικός από το Νιου Τζέρσεϊ, ο οποίος είναι πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, έχει δηλώσει ότι δεν θα εγκρίνει καμία πώληση F-16 στην Τουρκία, επικαλούμενος ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία περί εξαγωγών όπλων, το Κογκρέσο θα έχει 30 ημέρες για να επανεξετάσει τη συμφωνία. Εάν το Κογκρέσο θέλει να μπλοκάρει τη συμφωνία πρέπει να περάσει ένα κοινό ψήφισμα αποδοκιμασίας. Το Κογκρέσο μπορεί επίσης να περάσει νομοθεσία για να μπλοκάρει ή να τροποποιήσει μια πώληση ανά πάσα στιγμή μέχρι την παράδοση.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι ενθαρρύνουν τον κ. Ερντογάν να εγκαταλείψει την αντίθεσή του στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ένας αξιωματούχος χαρακτήρισε τα F-16 ως το «καρότο και μαστίγιο» για να πείσει την Τουρκία να συμφωνήσει.
Αυτό, είπαν αξιωματούχοι, θα μπορούσε να αμβλύνει την αντίθεση στην πώληση μεταξύ ορισμένων μελών του Κογκρέσου. Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστηρίζουν εδώ και μήνες ότι η επέκταση ήταν επιτακτική ανάγκη για τη συλλογική ασφάλεια του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, αξιωματούχοι αναμένουν ότι ενώ το πακέτο για την Ελλάδα αναμένεται να περάσει από το Κογκρέσο, τα F-16 μπορεί να καθυστερήσουν λόγω της απροθυμίας ορισμένων μελών να ενθαρρύνουν την Άγκυρα με την πρόσθετη δύναμη πυρός.
Ο κ. Ερντογάν απείλησε αρχικά να ασκήσει βέτο στην είσοδο των δύο χωρών λόγω των δεσμών τους με τις κουρδικές μαχητικές ομάδες στο Ιράκ και τη Συρία. Η Τουρκία διεξάγει εδώ και δεκαετίες έναν αργόσυρτο πόλεμο με κουρδικές ένοπλες ομάδες σε μια σύγκρουση που έχει αφήσει πίσω της δεκάδες χιλιάδες νεκρούς.
Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ λένε ότι η Φινλανδία και η Σουηδία έχουν αντιμετωπίσει τις ανησυχίες της Τουρκίας, τηρώντας μια συμφωνία που υπογράφηκε πέρυσι και η οποία καλούσε τις δύο χώρες να αξιολογήσουν τα τουρκικά αιτήματα έκδοσης και να άρουν τους περιορισμούς στις πωλήσεις όπλων στην Άγκυρα.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν πέρυσι ότι δεν θα υπάρξει κανένα αντάλλαγμα για την έγκριση της επέκτασης του ΝΑΤΟ από την Τουρκία και δήλωσαν ότι ο χρόνος πώλησης των F-16 εξαρτάται από την εσωτερική διαδικασία της κυβέρνησης για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Η πώληση F16 «αναθερμαίνει» τις σχέσεις με την Άγκυρα
Οι προτεινόμενες πωλήσεις έρχονται επίσης εν μέσω αυξημένων εντάσεων μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, δύο μακροχρόνιων αντιπάλων που αντάλλαξαν απειλές κατά το περασμένο έτος στην ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία συμμετείχε αρχικά στο πρωτοποριακό πρόγραμμα F-35 των ΗΠΑ, αλλά αποβλήθηκε αφού ο κ. Ερντογάν ενέκρινε την αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400. Η αμερικανική κυβέρνηση δήλωσε ότι το ρωσικό οπλικό σύστημα θα μπορούσε δυνητικά να «χακάρει» το F-35.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν έχουν υποστηρίξει ότι η πώληση F-16 στην Τουρκία θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση των δεσμών με τη χώρα, η οποία διατηρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ.
Το δημοσίευμα σημειώνει πως υπό τον Ερντογάν, η Τουρκία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ουκρανική κρίση, διευκολύνοντας τις διαπραγματεύσεις για την ανταλλαγή κρατουμένων και βοηθώντας στη διαμεσολάβηση για μια συμφωνία που επέτρεψε στην Ουκρανία να συνεχίσει τις εξαγωγές σιτηρών μέσω λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας. Η στενή σχέση του κ. Ερντογάν με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επίσης προκαλέσει ανησυχίες στην Ουάσινγκτον, με τον έλεγχο των εισροών ρωσικού χρήματος στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των περιουσιακών στοιχείων ολιγαρχών.
