Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό στο νέο παζάρι ΗΠΑ – Ερντογάν

Για ένα νέο μεγάλο παζάρι ετοιμάζεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με άξονα το Κυπριακό. Κανείς άλλωστε δεν πιστεύει ότι θα αφήσει να πέσει στο κενό η απόφαση των ΗΠΑ περί άρσης του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Μία απόφαση που και από την πλευρά της Ουάσιγκτον ελήφθη με το βλέμμα στην Άγκυρα και τα μηνύματα που ήθελαν οι ΗΠΑ να στείλουν στην Τουρκία, σε σχέση και με τις κινήσεις της το τελευταίο διάστημα.

Η διαρκής προσπάθεια ισορροπισμού του Ερντογάν ανάμεσα σε Δύση και Ρωσία, αλλά και η συμμετοχή του στην Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης επαναφέρουν τη δυσαρέσκεια στη Δύση, που θέλει να δει την Τουρκία να παίρνει θέση. Έστω και αν τελικά σε συγκεκριμένες στιγμές αξιοποίησε τον καιροσκοπισμό της Άγκυρας και τους ανοιχτούς διαύλους με την Μόσχα.

Το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας

Η άρση του εμπάργκο όπλων από την πλευρά των ΗΠΑ απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι μονοδιάστατη και κυρίως δεν αφορά – μόνο – το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Λευκωσίας.

Σίγουρα η απόφαση της Ουάσιγκτον αίρει τους όποιους περιορισμούς και επιτρέπει στην Κύπρο να προχωρήσει σε αγορές αμερικανικών – άρα και ΝΑΤΟικών – όπλων και να ενισχύσει την άμυνα της. Είχε στόχο να δώσει ένα επιπλέον έναυσμα στην Κυπριακή Δημοκρατία να απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο από τη Μόσχα.

Η Λευκωσία «θωρακίζεται» επίσης κατά κάποιον τρόπο από την εν λόγω απόφαση, που δείχνει ότι η Ουάσιγκτον κάνει σημαντική στροφή στις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και κάνει βήματα τα οποία αλλάζουν τις διπλωματικές ισορροπίες.

Μία προειδοποίηση απέναντι στα σενάρια που η Άγκυρα τροφοδοτεί και αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο για κλιμάκωση της επιθετικότητας το επόμενο διάστημα στο πεδίο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και ενώ το «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» εξακολουθεί τις έρευνες του εντός τουρκικών υδάτων, ωστόσο προετοιμάζεται για νέα αποστολή στην Ανατολική Μεσόγειο.

Με τα σενάρια να κάνουν λόγο για προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Ακόμα και σε αδειοδοτημένες περιοχές, όπου οι έρευνες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Όπως το «οικόπεδο 6».

Ο συμβολισμός

Κυρίως όμως πρόκειται για μία απόφαση με έντονο συμβολισμό, που αφορά την Άγκυρα. Που προετοιμάζει το έδαφος για ένα νέο διπλωματικό παζάρι με την Τουρκία, που έχει ήδη ξεκινήσει και έχει στόχο να «ξεκαθαρίσει» το τοπίο.

Το μήνυμα των ΗΠΑ στην Άγκυρα υπέρ της Λευκωσίας είχε στόχο να ταράξει την ηρεμία του Ερντογάν και να υπενθυμίσει ότι η Ουάσιγκτον έχει πολλούς τρόπους να δείξει τη δυσαρέσκεια της. Τρόπους που έχουν αντίκτυπο και στην τουρκική κοινωνία, ενόψει εκλογών.

Έτσι ενώ ο Ερντογάν αγκάλιαζε τον Βλαντιμίρ Πούτιν, και τον Σι Τζίνπινγκ, οι ΗΠΑ έδιναν αμέτρητους πόντους στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, λίγα μόλις 24ωρα πριν την άφιξη του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη. Λίγα 24ωρα πριν τις ομιλίες των ηγετών του κόσμου στη ΓΣ του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ωστόσο δεν μπορεί κανείς να πει ότι η Δύση και κυρίως οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει να εγκαταλείψουν τη μάχη για να κρατήσουν στη σφαίρα επιρροής τους την Τουρκία. Ούτε ότι η Άγκυρα έχει χάσει τη σημασία της, λόγω μεγέθους, θέσης στο χάρτη και σχέσεων.

Το όπλο στο τραπέζι

Σε αυτό το πλαίσιο η Κύπρος είναι σαν ένα όπλο που οι ΗΠΑ βάζουν πάνω στο τραπέζι της διαρκούς διαπραγμάτευσης τους με την Άγκυρα.

Σε μία περίοδο τεράστιων γεωπολιτικών αλλαγών. Στην αυγή ενός νέου «Ψυχρού Πολέμου». Και ενώ τα όρια των σφαιρών επιρροής επανακαθορίζονται σε μία λογική «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας».

Το ΝΑΤΟ δεν επιτρέπει παραφωνίες και ήδη η Τουρκία δοκιμάζει τα όρια του, με κορώνες που προκαλούν τις αντιδράσεις και άλλων συμμάχων, όπως η Ελλάδα και ο ισορροπισμός του Γενς Στόλτενμπεργκ δεν μοιάζει πλέον ικανός να τα συγκρατήσει. Το αντίθετο.

Και το ερώτημα που τίθεται είναι όταν θα ξεκινήσει η διαπραγμάτευση, στο πλαίσιο του διπλωματικού παζαριού, για την επαναφορά της Τουρκίας στον «ορθό δρόμο» της Δύσης, η Ουάσιγκτον τι θα δώσει ως ανταλλάγματα για το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Αναλυτές υπενθυμίζουν ότι ο Ερντογάν είναι «δεξιοτέχνης» στο παζάρι και το παιχνίδι δεν έχει ακόμα κερδηθεί από την Αθήνα και τη Λευκωσία.

Αντίθετα είναι σε μία δύσκολη στιγμή. Που ο εφησυχασμός είναι επικίνδυνος.

Οι υποχωρήσεις

Τονίζουν ότι η Άγκυρα στο τραπέζι έχει τη συνήθεια να βάζει όλα τα θέματα και υπενθυμίζουν το ιδεολόγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας», το αφήγημα περί αποστρατικοποίησης των νησιών, το επιχείρημα περί υπόθαλψης της τρομοκρατίας από την ελληνική πλευρά, την αμφισβήτηση των συνόρων, το προσφυγικό…

Ανοιχτό και σε αδιέξοδο παραμένει το Κυπριακό, ενώ η Δύση αναζητά νέους ενεργειακούς δρόμους. Δρόμοι που όπως φαίνεται δεν πρέπει να αποκλείουν την Τουρκία.

Υπενθυμίζοντας ότι το διακύβευμα για τις ΗΠΑ δεν είναι η δικαιοσύνη απέναντι στην Κύπρο, αλλά να μείνει η Τουρκία στη Δύση. Και με βάση αυτό θα ληφθούν οι αποφάσεις. Ένα παζάρι ενδεχομένως επικίνδυνο για υποχωρήσεις και απώλειες. Ειδικά όταν θα έχει σβήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.