Τον δρόμο για την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα της Lockheed Martin για τα F-35 φαίνεται πως ανοίγει η ετήσια έκθεση του Γραφείου Κυβερνητικής Λογοδοσίας (GAO) των ΗΠΑ, η οποία κάνει λόγο για σημαντικές και κοστοβόρες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του προγράμματος.
Όπως επισημαίνει η έκθεση, το πρόγραμμα της εταιρείας Lockheed Martin για τα F-35 «παρεμποδίστηκε πέρυσι εξαιτίας των αυξημένων ελλείψεων σε ανταλλακτικά από την αλυσίδα τροφοδοσίας της, ελλείψεις οι οποίες “αυξήθηκαν σημαντικά” και είναι πιθανό να περιπλακούν ακόμη περισσότερο από την απόφαση των ΗΠΑ να αποκλείσει την Τουρκία από το πρόγραμμα», σύμφωνα με ερευνητές του Κογκρέσου.
Στην πρόσφατη ετήσια έκθεσή της για τοπρόγραμμα αξίας 428 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το GAO κάνει λόγο για πρόοδο στις εκκρεμείς ελλείψεις, υπέρβαση των στόχων παράδοσης αεροσκαφών για το 2019 αλλά και αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του στόλου.
Ωστόσο, όπως έγραψαν στην έκθεσή τους οι ερευνητές, «μένουν ακόμη πολλά να γίνουν» ενώ το πρόγραμμα «κινδυνεύει να χάσει το πρόγραμμα δοκιμών του και να μην ανταποκρίνεται στις κορυφαίες πρακτικές κατασκευής».
Στην έκθεση περιλαμβάνεται αναφορά στον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα ως μία από τις αιτίες της επιβράδυνσής του.
Επιπλέον, ο αποκλεισμός της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 πέρυσι λόγω της απόφασης του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αγοράσει το ρωσικό σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400 είναι «πιθανό να επιδεινώσει τους κινδύνους παραγωγής» έως ότου βρεθούν εναλλακτικοί προμηθευτές και για τα 1.000 ανταλλακτικά που παράγουν οι τουρκικές εταιρείες, σύμφωνα με την έκθεση, όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Bloomberg.
Ένας Αμερικανός αξιωματούχος είπε στο Κυβερνητικό Γραφείο Λογοδοσίας των ΗΠΑ ότι οι Τούρκοι προμηθευτές θα παρέχουν ανταλλακτικά μέσω παραδόσεων στο πλαίσιο του 14ου συμβολαίου παραγωγής, ή περίπου το 2022, προκειμένου να βοηθήσουν «να αποφευχθούν διακοπές στις παραδόσεις αεροσκαφών και πρόσθετη αύξηση κόστους από την εμφάνιση νέων προμηθευτών».
Αξιωματούχοι του προγράμματος δήλωσαν στους ερευνητές του GAO ότι ορισμένοι προμηθευτές «δυσκολεύτηκαν πολύ να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις παραγωγής το 2019 και, ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα εμφάνισε αυξημένα ποσοστά καθυστερημένων στις παραδόσεις ή ελλείψεις ανταλλακτικών».
Μεταξύ Ιουλίου 2018 και Ιουλίου 2019, οι ελλείψεις ανταλλακτικών ανά μήνα αυξήθηκαν από 875 σε πάνω από 8.000.
Περίπου 520 από τα περίπου 3.200 F-35 για τις Η.Π.Α. και τους συμμάχους της έχουν ήδη παραδοθεί και θα πρέπει να μετασκευαστούν καθώς η επιδιόρθωση των βλαβών του έχει κόστος 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Τον περασμένο Ιούλιο ο Ντόναλντ Τραμπ έδειξε τα δόντια του στον Ερντογάν, αφήνοντας την Άγκυρα οριστικά εκτός προγράμματος των F-35 μέχρι τον Μάρτιο του 2020, εξαιτίας της απόφασης της Άγκυρας να αγοράσει το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400.
Ωστόσο, παρά τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα F-35 πριν από σχεδόν ένα χρόνο, η Τουρκία εξακολουθεί να παράγει και να παραδίδει ανταλλακτικά για τα stealth μαχητικά, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του πρακτορείου ειδήσεων Reuters.
