Βεβαίως η υπόθεση βρίσκεται στη δικαιοσύνη, µε τα ερωτήµατα να είναι πολλά και οι απαντήσεις είτε να µην έχουν δοθεί, είτε να µην είναι και τόσο πιστευτές
Tου ΑΝΔΡΕΑ ΒΟΡΥΛΛΑ *
Πριν τρεις εβδοµάδες, σε µία παραδοχή που παγώνει τους πολίτες και ειδικά εκείνους που θα ήθελαν ή έχουν ανάγκη να χρησιµοποιήσουν τον σιδηρόδροµο, προχώρησε ο Υπουργός Υποδοµών και Μεταφορών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, για το ενδεχόµενο να µετέφερε παράνοµο εύφλεκτο υλικό η εµπορική αµαξοστοιχία το βράδυ της τραγωδίας των Τεµπών.
Ο κ. Υπουργός Μεταφορών, αρµόδιος για την επόπτευση των συγκοινωνιών στη χώρα και ενώ έχει συµβεί ότι έχει συµβεί πριν δύο χρόνια και κατά την διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης, οµολόγησε ότι δεν µπορεί να βάλει το χέρι του στην φωτιά ότι δεν γίνεται λαθρεµπόριο καυσίµων µε τα τρένα της Hellenic Train!
Βεβαίως η υπόθεση βρίσκεται στη δικαιοσύνη, µε τα ερωτήµατα να είναι πολλά και οι απαντήσεις είτε να µην έχουν δοθεί, είτε να µην είναι και τόσο πιστευτές.
Η παραδοχή του κ. Υπουργού, ότι δεν µπορεί να βάλει το χέρι του στην φωτιά ότι δεν γίνεται λαθρεµπόριο καυσίµων µε τα τρένα της Hellenic Train, φέρνει στο προσκήνιο ένα σοβαρό πρόβληµα που καµιά κυβέρνηση και φυσικά ούτε η παρούσα κατάφεραν να περιορίσουν. Με αφορµή τα παραπάνω, θεωρούµε απαραίτητο να µιλήσουµε για το λαθρεµπόριο καυσίµων στη χώρα µας.
Μια µικρή παρουσίαση του λαθρεµπορίου καυσίµων
Το λαθρεµπόριο καυσίµων στην Ελλάδα είναι ένα διαχρονικό πρόβληµα που κοστίζει στο κράτος δισεκατοµµύρια ευρώ σε χαµένα έσοδα από φόρους. Η ύπαρξή του οφείλεται σε συνδυασµό παραγόντων, όπως οι υψηλοί φόροι στα καύσιµα, η αδυναµία ελέγχου, η διαφθορά και τα κενά στη νοµοθεσία.
Υπάρχουν διάφορες µορφές λαθρεµπορίου καυσίµων, µε πιο συνηθισµένες τις εξής:
Ναυτιλιακό καύσιµο που µεταφέρεται στη στεριά. Το ναυτιλιακό πετρέλαιο είναι αφορολόγητο, αλλά διακινητές το διοχετεύουν παράνοµα στην αγορά ως κίνησης ή θέρµανσης. Αυτό γίνεται µέσω εικονικών παραστατικών ή παράνοµων δεξαµενών.
Παραποιηµένα καύσιµα (νόθευση). Αναµειγνύεται πετρέλαιο θέρµανσης ή ναυτιλιακό µε πετρέλαιο κίνησης για να µειωθεί το κόστος καυσίµου προς πώληση. Σε αυτή την πρακτική εµπλέκονται πρατήρια και λαθρέµποροι που διαθέτουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις για τη νοθεία. Στη νόθευση πολλές φορές µπορεί να χρησιµοποιούνται και διάφοροι χηµικοί διαλύτες, όπου σ’ αυτή την περίπτωση η καύση τους είναι επικίνδυνη για την δηµόσια υγεία και την ασφάλεια των πολιτών.
Εικονικές εξαγωγές καυσίµων. Καύσιµα προορίζονται «στα χαρτιά» για εξαγωγή (όπου δεν επιβαρύνονται µε φόρους), αλλά στην πραγµατικότητα διακινούνται στην εγχώρια αγορά.
Λαθρεµπόριο µέσω ελεύθερων τελωνειακών ζωνών και αποθηκών. Καύσιµα εισάγονται σε τελωνειακές ζώνες και αποθήκες και στη συνέχεια «εξαφανίζονται» χωρίς να αποδοθούν οι αναλογούντες φόροι.
Το Κίνηµά µας σχεδόν από την πρώτη στιγµή κοινοβουλευτικής παρουσίας έχει προτείνει µερικές απλές λύσεις που θα µπορούσαν να συµβάλουν στον περιορισµό του λαθρεµπορίου καυσίµων στη χώρα µας.
Εδώ και µερικά χρόνια λειτουργεί το Παρατηρητήριο Τιµών Υγρών Καυσίµων, το οποίο είναι µια επίσηµη διαδικτυακή πλατφόρµα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία παρέχει ενηµερωµένες πληροφορίες σχετικά µε τις λιανικές τιµές πώλησης των καυσίµων σε όλη την Ελλάδα. Θα µπορούσε σε καθηµερινή βάση να γίνεται σύγκριση των τιµών χονδρικής πώλησης των διυλιστηρίων προς τα πρατήρια, όταν εντοπίζονται πρατήρια που πουλάνε καύσιµα µε τιµές µικρότερες των τιµών χονδρικής πώλησης των διυλιστηρίων, αυτό να θεωρείται ως ισχυρή ένδειξη λαθρεµπορίας στα συγκεκριµένα πρατήρια και να γίνεται έλεγχος.
Το σύστηµα εισροών-εκροών, µας δείχνει τις πωλήσεις καυσίµων του κάθε πρατηρίου Υγρών Καυσίµων. Αν συσχετίσουµε τις εκροές καυσίµων µε τις εισπράξεις, θα πρέπει οι εκροές καυσίµων να είναι αναλογικές, µεγάλες αποκλίσεις είναι ένδειξη λαθρεµπορίας στα συγκεκριµένα πρατήρια. Για παράδειγµα, ένα πρατήριο κάνει ηµερήσιο τζίρο 100 χιλ. ευρώ από πωλήσεις αµόλυβδης βενζίνης, δεν θα είναι λογικό οι εκροές να είναι 5.000 λίτρα, εκτός και αν πουλάει µε τιµή λίτρου 20 ευρώ! Σε αυτή την περίπτωση είναι φανερό πως πωλούνται υγρά καύσιµα εκτός του συστήµατος εισροών-εκροών, από µη δηλωµένες δεξαµενές αποθήκευσης.
Τέλος, οι αχυράνθρωποι στα πρατήρια καυσίµων είναι ένα από τα κόλπα που χρησιµοποιούνται στο λαθρεµπόριο καυσίµων για να αποφεύγονται οι κυρώσεις και να συνεχίζεται η παράνοµη δραστηριότητα χωρίς να εντοπίζονται οι πραγµατικοί υπεύθυνοι. Ο αχυράνθρωπος είναι ένα άτοµο που εµφανίζεται ως ιδιοκτήτης ή διαχειριστής ενός πρατηρίου, ενώ στην πραγµατικότητα το πρατήριο ελέγχεται από τρίτα πρόσωπα, συνήθως λαθρεµπόρους ή ισχυρούς επιχειρηµατίες.
Αν το πρατήριο εντοπιστεί να παρανοµεί, ο φερόµενος ως ιδιοκτήτης (ο αχυράνθρωπος) φορτώνεται όλες τις κατηγορίες. Συνήθως πρόκειται για άτοµα που δεν έχουν οικονοµική επιφάνεια, είναι υπερήλικες ή αλλοδαποί, οπότε τα πρόστιµα δεν πληρώνονται και οι πραγµατικοί λαθρέµποροι µένουν στο απυρόβλητο.
Δυστυχώς ο νόµος θεωρεί υπεύθυνο τον δηλωµένο ιδιοκτήτη, χωρίς να εξετάζει πάντα ποιος πραγµατικά ελέγχει το πρατήριο. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αλλάξει και να γίνεται στοχευόµενη έρευνα στο ποιος είναι ο πραγµατικός ιδιοκτήτης όταν εντοπίζεται πρατήριο που κάνει λαθρεµπόριο καυσίµων.
Και ενώ όλα τα παραπάνω είναι γνωστά στην αγορά καυσίµου και στους εµπλεκόµενους φορείς όπως Πρατήρια, εταιρείες εµπορίας, Διυλιστήρια, Τελωνεία, ναυτιλιακές εταιρίες και φυσικά στα αρµόδια Υπουργεία, οι όποιες κινήσεις είναι µάλλον περιορισµένες και αναποτελεσµατικές.
Αν δεν υπάρξει αυστηρός έλεγχος και πολιτική βούληση, το πρόβληµα θα συνεχιστεί, µε το λαθρεµπόριο καυσίµων να στερεί από το κράτος τεράστια έσοδα και πιθανόν να στερήσει τις ζωές και άλλων αθώων συµπολιτών µας.
* Βουλευτής Β2 Δυτικού τοµέα Αθηνών – ΝΙΚΗ
