Άρθρο του Μιχαήλ Χουρδάκη
Βουλευτή Α’ Θεσσαλονίκης – Κίνημα Δημοκρατίας
Καθηγητή Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Η θάλασσα δεν περιμένει – Ο σχεδιασμός είναι πράξη κυριαρχίας
Μόλις την Μεγάλη Τετάρτη (16.04.2025), και αφού πρώτα η χώρα καταδικάστηκε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημοσιοποιήθηκε τελικά η Εθνική Χωρική Στρατηγική για τον Θαλάσσιο Χώρο. Ένα θεσμικό εργαλείο κρίσιμο για την ανάπτυξη, την ασφάλεια και –πρωτίστως– την εθνική μας κυριαρχία.
Η καθυστέρηση δεν είναι ούτε «τεχνική», ούτε γραφειοκρατική. Είναι καθαρά πολιτική. Τέσσερα χρόνια χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό για τον θαλάσσιο χώρο συνιστούν αμέλεια. Και η αμέλεια στα εθνικά ζητήματα είναι πάντα επικίνδυνη.
Όταν άλλοι σχεδιάζουν και εμείς παρακολουθούμε
Την ημέρα που η ελληνική κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα τη στρατηγική, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης παρουσίαζαν χάρτες που διχοτομούν το Αιγαίο. Δεν είναι τυχαίο. Η Άγκυρα έχει επενδύσει εδώ και χρόνια στον χωροταξικό έλεγχο των θαλάσσιων περιοχών, προβάλλοντας εδάφη και θαλάσσια ζώνη ως «γκρίζες».
Η Ελλάδα οφείλει να προηγείται, όχι να σέρνεται πίσω από τις εξελίξεις. Και όμως, στην περίπτωση αυτή, η κυβέρνηση κινήθηκε μόνο όταν η Ε.Ε. επέβαλε κυρώσεις. Στις 27 Φεβρουαρίου 2025, η χώρα μας καταδικάστηκε για μη συμμόρφωση με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ. Πέρα από τη νομική σημασία, η απόφαση πλήττει το κύρος της Ελλάδας, αποθαρρύνει επενδύσεις και, το κυριότερο, αποδυναμώνει τη γεωπολιτική μας θέση.
Η στρατηγική αφορά την ασφάλεια και την ανάπτυξη
Η ΕΧΣΘΧ δεν είναι απλή χαρτογράφηση. Είναι ο σχεδιασμός για:
- Την ανάπτυξη υδατοκαλλιεργειών και θαλάσσιων ΑΠΕ,
- Τη δημιουργία λιμενικών και τουριστικών υποδομών,
- Την πόντιση κρίσιμων ενεργειακών διασυνδέσεων, όπως του καλωδίου που ενώνει την Ελλάδα με την Κύπρο.
Πρόκειται για εθνικό σχεδιασμό. Χωρίς αυτόν, οι επενδύσεις μένουν μετέωρες, τα έργα καθυστερούν, και – ακόμα χειρότερα – ανοίγει το παράθυρο για ξένες παρεμβάσεις.
Υπάρχει πολιτική ευθύνη – θα την αναλάβει κανείς;
Ως Κίνημα Δημοκρατίας, θέσαμε από νωρίς το ζήτημα στη Βουλή. Καταθέσαμε σχετική ερώτηση, ζητώντας απαντήσεις: Γιατί η καθυστέρηση; Ποιος θα διασφαλίσει την εφαρμογή της στρατηγικής; Ποιες εγγυήσεις υπάρχουν για διαφάνεια και αποτελεσματικότητα; Οι απαντήσεις, δυστυχώς, ήταν αόριστες.
Αλλά οι θεσμικές υποχρεώσεις της χώρας –είτε απέναντι στην Ε.Ε., είτε απέναντι στους πολίτες– δεν είναι διακοσμητικές. Είναι πράξεις κυριαρχίας. Και σε ζητήματα κυριαρχίας δεν χωρούν προχειρότητες.
Το στοίχημα τώρα ξεκινά
Αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί, οφείλουμε:
- Να ενεργοποιήσουμε άμεσα τη στρατηγική σε θεσμικό επίπεδο,
- Να προχωρήσουμε σε ουσιαστική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες,
- Να διασφαλίσουμε την πλήρη εφαρμογή της στα κρίσιμα σημεία του θαλάσσιου χώρου μας,
- Και πάνω απ’ όλα, να επιδείξουμε συνέχεια, διαφάνεια και θεσμική ωριμότητα.
Η θάλασσα δεν είναι χώρος αφηρημένος. Είναι γεωπολιτικός, οικονομικός, πολιτισμικός και –κυρίως– εθνικός. Και απαιτεί σχεδιασμό. Όχι άλλο χάσιμο χρόνου. Όχι άλλη αδράνεια.
Γιατί όποιος δεν σχεδιάζει, στο τέλος απλώς χάνει.
